Μιχάλης Χουρδάκης Νίσπιτας : Το «τρυποπέρασμα»

Το «τρυποπέρασμα»

Γράφει ο Μιχάλης Χουρδάκης Νίσπιτας

Το πέρασμα, αν και επίσημα η Εκκλησία μας το καταδικάζει, γίνεται και σήμερο ακόμη με την ανοχή ή και τη συμμετοχή ορισμένων ιερωμένων, σ’ όλη την Ελλάδα, με την ονομασία «τρυποπέρασμα».

Με τίτλο «Τα μαγικά περάσματα από τρύπες των μοναστηριών της Ηλείας» ο αρχιμανδρίτης Γερμανός Παρασκευόπουλος έχει εκδώσει σχετική εργασία, όπου περιγράφει Τρυποπεράσματα στη γυναικεία Ι.Μ. Κρεμαστή (Κοίμηση της Θεοτόκου) και στο ιερό προσκύνημα της Θεοτόκου της Σουδιώτισσας που βρίσκεται έξω από τον Πύργο Ηλείας.

Στην περιοχή αυτή μάλιστα που τούτο το έθιμο διατηρείται ως τις μέρες μας κατά την περιγραφή του αρχιμανδρίτη Γερμανού, όταν το παιδί περάσει από την τρύπα, του βγάζουν τα ρούχα, τα αφήνουν εκεί και το ντύνουν με καινούργια φορεσιά.

Στη συνέχεια ο κληρικός Παρασκευόπουλος, σχολιάζει: «...Είναι δε φανερή η μαγική αρχή που εγκρύπτεται στα περάσματα αυτά. Είναι η αρχή της ομοιοπαθητικής ή μιμητικής μαγείας. Δηλαδή με το πέρασμα εκφράζεται η ευχή και η ενδόμυχη επιθυμία, όπως πέρασε το παιδί από την τρύπα, έτσι να περάσει (να φύγει) και η αρρώστια του. Το ίδιο με την αλλαγή και την εγκατάλειψη των ρούχων του. Όπως απεκδύθηκε και άφησε εκεί τα ρούχα του, έτσι να φύγει από πάνω του και να μείνει εκεί η αρρώστια του».

Στην αμάθεια ορισμένων κληρικών επιρρίπτει ο αρχιμανδρίτης, την ευθύνη της συνέχισης τέτοιου ειδωλολατρικού εθίμου που το σύνδεσε ο λαός με την χριστιανική πίστη.

Τρυποπεράσματα ξακουστά υπάρχουν: Στη Νάξο (Άγιος Ισίδωρος και Αγία Ειρήνη), στη Θέρμη Μυτιλήνης (παρεκκλήσι Αγίου Ιωάννου που το πέρασμα γίνεται από όλες τις ηλικίες, φτάνει μόνο, αυτός που περνά από την τρύπα, να μην έχει αμαρτίες, γιατί τότε η τρύπα στενεύει και τον σφίγγει. Για να μεγαλώσει πάλι η τρύπα και να περάσει ο αμαρτωλός, πρέπει να κάμει κάποιο τάμα στον Αγιάννη. Στη Χάλκη και στη Νίσυρο διατηρείται το τρυποπέρασμα αλλά γίνεται και το πέρασμα από το παράθυρο.

Στην Κάρυστο υπάρχει τρύπα, που εξυπηρετεί αυτό το σκοπό μέσα στο ιερό της Αγίας Ειρήνης της Λάλας.

Όλα αυτά βασίζονται στη δοξασία της αναγέννησης αφού η όλη διαδικασία δεν είναι παρά η αναπαράσταση της γέννας.

Ασφαλώς όλη αυτή η παγανιστική διαδικασία προέρχεται από την αρχαιότητα και ο λαός επρόσθεσε και σύνδεσε την ίαση, σύμφωνα με τα θρησκευτικά του πιστεύω, γιατί πρέπει επίσης να πούμε ότι το τρυποπέρασμα, δεν συναντάται μόνο στον Ελλαδικό χώρο αλλά και αλλού από τα αρχαία χρόνια, μέχρι και σήμερο.

Κατά τον πατέρα της Ελληνικής Λαογραφίας Νικόλαο Πολίτη αλλά και το μεγάλο της Ελληνικής Λαογραφίας καταγραφέα Γεώργιο Μέγα, το τρυποπέρασμα είναι κατάλοιπο του μαγικού της προχριστιανικής εποχής, που συναντάται σε πολλούς λαούς και χρησιμοποιείται για πολλούς σκοπούς μεταξύ των οποίων και για θεραπεία αναιμικών παιδιών.

Σημείωση blog: Στην Κρήτη μια ονομαστή περίπτωση είναι το τρυποπέασμα στον Αχλαδέ.

ΓΙΩΡΓΟΥ ΝΑΣΜΗ : Αυτόπτης μάρτυρας

Τα ίδια ζήσαμε και εφέτος στα Μάλια της Κρήτης

Αυτόπτης μάρτυρας

TOY ΓΙΩΡΓΟΥ ΝΑΣΜΗ

Ατομική ευθύνη. Αυτό το τέρας που κρύβεται μέσα μας και αρνούμαστε να το πολεμήσουμε. Ο αντικατοπτρισμός της πραγματικότητας που δεν θέλουμε να αποδεχτούμε.

Πνιγόμαστε, σκοτωνόμαστε, καιγόμαστε και πάντοτε φταίνε οι «άλλοι». Ένα προνουντσιαμέντο κατά της αλήθειας. Κυριακή, 18 Αυγούστου 2019, Μαύρος Μώλος, Κρήτη, ώρα 10.30. Η φουρτουνιασμένη θάλασσα πρόδιδε τις διαθέσεις του Ποσειδώνα. Οι ριπές του ανέμου ρυτιδώνουν το νερό και μαστιγώνουν τα πρόσωπα. Η κόκκινη σημαία στον πύργο του ναυαγοσώστη βολοδέρνει στο έλεος του βοριά. Καμιά δεκαριά λουόμενοι, ανάμεσα τους και παιδιά, αγνοούν την προειδοποίηση.

Ο ναυαγοσώστης κατεβαίνει εκνευρισμένος από τον πύργο και καρφώνει ανά 50 μέτρα ακόμα δύο κόκκινες σημαίες, για όσους δεν αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο.

Η θάλασσα αδειάζει από τους απείθαρχους. Όχι για πολύ. Τρεις τουρίστες, ένα ζευγάρι μεσήλικων και ένας νεαρός, όλοι από την ίδια παρέα, βουτούν στα φουρτουνιασμένα νερά και χάνονται στον ορίζοντα. Πανικός. Ο ναυαγοσώστης μπαίνει σε ένα φουσκωτό και ξανοίγεται στη θάλασσα παλεύοντας με τα κύματα. Η αγωνία στο κατακόρυφο. Έπειτα από αρκετή ώρα εντοπίζει τον νεαρό και τη γυναίκα. Τους βοηθά να βγουν στην ακτή. Όταν τα καταφέρνει, αλλάζει ρότα για να βρει και τον τρίτο της παρέας. Τον εντοπίζει διαπιστώνοντας πως τον έχουν εγκαταλείψει οι δυνάμεις του. Του πετά σωσίβιο και ουσιαστικά τον σώζει από βέβαιο πνιγμό.

Πατώντας πια στεριά, οι τρεις απερίσκεπτοι περνούν από μπροστά μας χασκογελώντας. Ένας έξαλλος ναυαγοσώστης δένει το φουσκωτό και τους αναζητά, αυτή τη φορά στην παραλία. Όσα κι αν τους είπε λίγα ήταν. Την ίδια μέρα τα τοπικά ηλεκτρονικά μέσα της Κρήτης αναφέρθηκαν στην περιπέτεια ενός 10χρονου που παρασύρθηκε από τα κύματα στη θάλασσα των Γουρνών και λίγο έλειψε να πνιγούν ο πατέρας του και δύο ακόμα άτομα των οποίων η βάρκα αναποδογύρισε στην προσπάθεια τους να τον σώσουν.

Προσέξτε το ρήμα που χρησιμοποιήθηκε από τον Τύπο: «παρασύρθηκε». Ήρθε δηλαδή η θάλασσα, ήρεμη κι ωραία, του έταξε το τελευταίο smartphone και τον παρέσυρε στο ξέμακρο.

Όπως παρέσυρε και τους τρεις τουρίστες στον Μαύρο Μώλο. Όπως παρασέρνει και τόσους άλλους που νοθεύουν συστηματικά την ατομική ευθύνη στις τραγωδίες.

Πηγή : Τα Νέα 24/08/2019

Περικλής Δημητρολόπουλος : Το βαθύ κράτος και η βιτρίνα

Το βαθύ κράτος και η βιτρίνα

Γράφει ο Περικλής Δημητρολόπουλος

Τι είναι το σύγχρονο κράτος; Ένας ορισμός θα έλεγε πως είναι οι ανεξάρτητες Αρχές του. Είναι η ικανότητα του να εκχωρεί εξουσία σε ελεγκτικούς μηχανισμούς που θα ελέγχουν χωρίς παρεμβάσεις ακόμη και το ίδιο. Ακόμη περισσότερο, για ένα κράτος με τάσεις συγκεντρωτισμού, όπως είναι το ελληνικό, οι ανεξάρτητες Αρχές είναι ένα είδος βιτρίνας. Είναι τα πειστήρια του εκσυγχρονισμού των δομών του και μια απόδειξη πως μπορεί πράγματι να μεταρρυθμιστεί.

Τι συμβαίνει όμως πίσω από τη βιτρίνα; Τι γίνεται πέρα από την επικράτεια ανεξάρτητων Αρχών, όπως ο Συνήγορος του Πολίτη ή η Επιτροπή Ανταγωνισμού; Το κράτος εκσυγχρονίζεται ή παραμένει ένα σχεδόν αρχαϊκό κατασκεύασμα, υποχείριο πάντοτε της εκτελεστικής εξουσίας και υπό στενό, αν όχι ασφυκτικό, έλεγχο από το κυβερνών κόμμα;

Την απάντηση δίνουν τα πρόσωπα που ανακυκλώνονται από τα κόμματα στους φορείς και τους οργανισμούς του Δημοσίου. Η διαδρομή από τα κομματικά ψηφοδέλτια σε θέσεις της διοίκησης εξακολουθεί να γίνεται αδιάλειπτα. Η βιτρίνα μπορεί να λάμπει. Αλλά το κράτος, το βαθύ κράτος, παραμένει από πολλές απόψεις ένα κράτος αποτυχημένων πολιτευτών. Εξακολουθεί να διοικείται από ένα προσωπικό που τοποθετήθηκε όπου τοποθετήθηκε επειδή δεν βρήκε στην κάλπη την ψήφο του.

Μπορεί να κερδηθεί το στοίχημα του ακομμάτιστου κράτους; Μπορεί να λάμψει και το βαθύ κράτος όσο φαίνεται να λάμπει καμιά φορά η βιτρίνα του από τα βαριά βιογραφικά και το πλήθος των τίτλων με τους οποίους στελεχώνονται οι ανεξάρτητες Αρχές; Αν υποθέσει κανείς πως το στοίχημα ανανεώνεται κάθε τέσσερα χρόνια και κάθε τέσσερα χρόνια χάνεται, τότε το συμπέρασμα δεν μπορεί να αφήνει πολλά περιθώρια στην αισιοδοξία. Η προεκλογική δέσμευση ενός ακομμάτιστου κράτους παρέχεται περιοδικά και αφειδώς για να μην τηρηθεί τελικά, σαν εκείνα τα πράγματα που λέγονται στην πολιτική για να μη γίνουν ποτέ.

Κι αυτή δεν είναι η μοναδική διάσταση του προβλήματος. Οι αναξιοκρατικές επιλογές δεν εγκλωβίζουν μόνο το κράτος ούτε μόνο ενισχύουν τον ομφάλιο λώρο που το συνδέει με το κόμμα. Υπονομεύουν και το αφήγημα της αξιοκρατίας - μιας, υποτίθεται, καθολικής αξιοκρατίας από την οποία δεν θα εξαιρεθεί τίποτε και κανείς. Να όμως που η εξαίρεση μοιάζει να είναι μόνο η βιτρίνα. Και το βαθύ κράτος, ο κανόνας.

Πηγή:

ΤΑ ΝΕΑ 24-25.08.2019

Νιταδόροι οι ξυλογλύπτες των τέμπλων του Λασηθίου Κρήτης

ΤΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΤΥΜΒΟΥ ΤΩΝ ΝΙΤΑΔΟΡΩΝ ΤΟΥ ΜΕΣΑ ΛΑΣΙΘΙΟΥ

Γράφει ο Μιχάλης Χουρδάκης (Νισπιτας)

Στις 25 Αυγούστου 2019 έγιναν τα Αποκαλυπτήρια του μνημείου για τους Νιταδώρους, (ξυλογλύπτες τέμπλων) του Μέσα Λασιθίου Το μνημείο ανεγέρθηκε με δαπάνες του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου. Το ανάγλυφο φιλοτεχνήθηκε από τον Niggel RATCLIFFE, κάτοικο Κριτσάς. Ο σχεδιασμός του μνημείου έγινε από το αρχιτέκτονα Μανώλη Αβραμάκη. Η πρωτοβουλία όμως και η σκέψη για να τιμηθούν με μνημείο οι Νιταδώροι ανήκει στον Φρίξο Κουμαρτζή. 

Αναφέρεται ότι έργα των Νιταδώρων του Μέσα Λασιθίου είναι τα τέμπλα της Παναγίας Κρουσταλλένιας, Μονής Βιδιανής, Αγίου Ιωάννου Μεσοκαμπίτη, Αγίου Δημητρίου στον Άγιο Γεώργιο, Αγίου Γεωργίου και Ιωάννου Χρυσοστόμου στο Μαρμακετο, Αγίων Αναργύρων Μέσα Λασιθάκι, τα δύο κλίτη του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, του Άη Γιάννη επίσης στο Μέσα Λασιθάκι. Πιστεύω ότι μεγαλύτερη τιμή για τους Νιταδώρους του Μέσα Λασιθίου θα είναι όταν επισκεφθείτε τους ναούς που προαναφέρονται να σταθείτε για λίγο για να θαυμάσετε το έργο που μας άφησαν καλλιτεχνώντας με ταπεινότητα και χωρίς καν να γράφουν το όνομα τους πάνω σε αυτά.

ΤΕΜΠΛΟ Ή ΕΙΚΟΝΟΣΤΑΣΙ

Τέμπλο ή εικονοστάσι, είναι μια κατασκευή από οποιοδήποτε δομικό υλικό, που οριοθετεί , που χωρίζει μπορούμε να πούμε, τον κυρίως ναό από το Ιερό Βήμα.

Το τέμπλο είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα κυρίως των Ανατολικών Εκκλησιών και είναι βυζαντινής καταγωγής. Στις παλαιοχριστιανικές εκκλησίες το τέμπλο ήταν ένα χαμηλό χώρισμα με λεπτές και χαμηλές κολώνες, πάνω στις οποίες τοποθετούνταν μικρές εικόνες χωρίς να εμποδίζουν τη θέα της Αγίας Τράπεζας. Πολύ αργότερα το ύψος του, διπλασιάστηκε για να προστεθεί το 12ορτο με εικόνες από τη ζωή του Χριστού, σε πολλά όμως τέμπλα εικονίζονται οι 12 Απόστολοι.

Ακριβώς πάνω από την Ωραία Πύλη εικονίζεται ο Μυστικός Δείπνος.

Πάνω από το 12ορτο΄δεξιά και αριστερά εικονίζονται άγγελοι και τα Λυπηρά, δηλαδή η Παναγία και ο Ιωάννης με το βλέμμα προς τον Εσταυρωμένο που δεσπόζει επιβλητικά στην κορυφή.

Σε αρκετά τέμπλα αντί του Εσταυρωμένου και των Λυπηρών, εικονίζεται η Ανάσταση με τις Μυροφόρες και αγγέλους.

Στη βάση του Εσταυρωμένου ή της Ανάστασης υπάρχει ζωγραφισμένο ή ξυλόγλυπτο κρανίο με δύο χιαστί κόκαλα. Όλα αυτά αποτελούν το άνω διάζωμα του τέμπλου.

Στο μεσαίο διάζωμα έχομε τις μεγάλες φορητές εικόνες που βρίσκονται δεξιά και αριστερά της Ωραίας Πύλης η οποία κλείνει με το Βημόθυρο.

Στο κάτω διάζωμα υπάρχουν συνήθως παραστάσεις από την Παλαιά Διαθήκη π.χ. η ευδαιμονία του Παράδεισου, η ανυπακοή των πρωτόπλαστων και η έξοδος αυτών από τον Παράδεισο.

Κάναμε την παραπάνω – περιληπτική έστω – περιγραφή των συναρμολογημένων με απόλυτη ακρίβεια τμημάτων του τέμπλου για να τονίσομε πιο πολύ, ότι, στο τέμπλο τα διάφορα αυτά τμήματα, πρέπει να εμφανιστούν ως ένα αδιάσπαστο σύνολο με την επέμβαση του καλλιτέχνη ξυλογλύπτη.

Η φαινομενικά ενιαία ξυλόγλυπτη αυτή κατασκευή, δύσκολα σε κάνει να πιστέψεις ότι αποτελείται από 50 – 150 ή και 200 κομμάτια σμιλεμένα χωριστά και συναρμολογημένα με απόλυτη ακρίβεια σε υποδοχές σμιλεμένες κι αυτές από τον ξυλογλύπτη με απόλυτη ακρίβεια, για να δώσουν την αίσθηση ενιαίου συνόλου.

Η πολυπλοκότητα ενός ξυλόγλυπτου τέμπλου, δεν είναι υπόθεση μόνο της ευαισθησίας και της ικανότητας του ξυλογλύπτη που το σμιλεύει, αλλά κυρίως είναι υπόθεση οικονομική, δηλαδή τι ποσό διαθέτει ο δωρητής ή το εκκλησιαστικό συμβούλιο της ενορίας που το παρήγγειλε.

Υπάρχουν τέμπλα με πολύ ρηχό ή απλά ρηχό ή βαθύ ή διάτρητο σμίλεμα, όπως υπάρχουν τέμπλα που παρουσιάζονται μόνο ως μια απλή ξύλινη κατασκευή, άλλα πάλι τέμπλα παρουσιάζονται με μόνο ένα ή δύο τμήματά τους ξυλόγλυπτα.

Οι ξυλογλύπτες του Μέσα Λασιθίου προτιμούσαν τα ολόγλυφα διάτρητα τέμπλα όχι για το μεγάλο ποσό της αμοιβής τους, αλλά περισσότερο επειδή παρουσιάζονταν η ευκαιρία να προβάλλουν την απαράμιλλη τέχνη αλλά και την ευαισθησία τους.

ΤΟ ΕΠΙΣΤΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΒΗΜΟΘΥΡΟ

Επιστύλιο είναι ένα ξύλο (μαδέρι θα λέγαμε) πλάτους 10 – 30 εκατοστών και μήκους όσο το πλάτος του τέμπλου.

Υπάρχουν τέμπλα με ένα επιστύλιο κάτω ή πάνω από το 12ορτο και άλλα τέμπλα με δυο επιστύλια που πλαισιώνουν κάτω και πάνω το 12ορτο. 

Σε πολλά τέμπλα η διακόσμηση του επιστυλίου για λόγους οικονομίας αποφεύγονταν ή σταματούσε στα κλήματα και τα φύλλα του αμπελιού.

Αν η παραγγελία που έπαιρναν οι ξυλογλύπτες αφορούσε ολόγλυφο τέμπλο, ανάμεσα στα κλήματα, έβλεπες να ξεπροβάλλουν φωλιές με νεογνά που τα τάιζε η μάνα, έβλεπες περιστέρια γαντζωμένα στα κλήματα ή να πετούν, ρόγδια, άνθη, κεφαλές θηρίων αλλά και άλλα σύμβολα. 

Τα σύμβολα αυτά σμιλεύονταν ένα – ένα χωριστά, ύστερα συναρμολογούνταν σε κατάλληλες υποδοχές σμιλεμένες κι αυτές από τον ξυλογλύπτη όπως ήδη έχομε αναφέρει.

Υπάρχουν επιστύλια σε τέμπλα χωρίς καμιά απεικόνιση, επειδή η παραγγελία, έδινε βάρος στον πλούσιο διάκοσμο του Εσταυρωμένου και των Λυπηρών ή της Ανάστασης και των αγγέλων που βεβαίως αποτελούσαν το επιστέγασμα του όλου καλλιτεχνήματος.

Το κρανίο του Αδάμ αλλού παρουσιάζεται ξυλόγλυπτο, αλλού ζωγραφισμένο στη βάση του Σταυρού σε λεία επιφάνεια που άφηνε ο καλλιτέχνης γι’ αυτό το σκοπό. Σε άλλα πάλι τέμπλα απουσιάζει εντελώς το κρανίο.

Το Βημόθυρο πάλι, είναι η δίφυλλη συνήθως πόρτα του Ιερού Βήματος που συμπληρώνει την όλη εμφάνιση της Ωραίας Πύλης. Τα δυο αυτά φύλλα παρουσιάζονται είτε ολόγλυφα επί της ξύλινης επιφάνειάς τους, είτε διάτρητα, είτε ακόμη με δυο σκέτες λείες επιφάνειες για αγιογράφηση, πλαισιωμένες με μικρές επεμβάσεις ξυλογλυφίας υπό τύπον κορνίζας.

ΟΙ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ ΕΠΙ ΤΩΝ ΤΕΜΠΛΩΝ

Συμβολικά το τέμπλο αντικατάστησε το καταπέτασμα του ναού του Σολομώντα που έκρυβε τα Άγια των Αγίων από τον κυρίως ναό. Συνδέει τον αισθητό με το νοητό κόσμο, το φυσικό με το υπερφυσικό, το υλικό με το άυλο και ανεξιχνίαστο.

Οι διάφορες ξυλόγλυπτες παραστάσεις που βλέπομε πάνω στα τέμπλα των εκκλησιών, δε μπήκαν τυχαία από τον καλλιτέχνη νιταδόρο αλλά αντιστοιχούν σε συμβολισμούς του χριστιανισμού τους οποίους αναφέρομε στη συνέχεια.

ΤΟ ΚΡΑΝΙΟ ΤΟΥ ΑΔΑΜ : Τοποθετείται κάτω από τον Εσταυρωμένο, συμβολικά δέχεται το αίμα του Χριστού και έτσι ξεπλένεται από το προπατορικό αμάρτημα το ανθρώπινο γένος. 

ΚΛΗΜΑ ΚΑΙ ΦΥΛΛΑ ΑΜΠΕΛΙΟΥ : Είναι η αρχαιότερη συμβολική παράσταση της αληθινής αμπέλου. «Εγώ ειμί η άμπελος η αληθινή…..» .

ΑΝΘΗ : Συμβολίζουν την Παναγία «Ρόδον το αμάραντον η εξανθίσασα…κ.λπ. » αλλά και τις χαρές που προσφέρει ο Παράδεισος.

ΨΩΜΙ – ΑΡΤΟΣ : Συμβολίζει τη Θεία Ευχαριστία και ειδικότερα τον άρτο ζωής δηλαδή τον Χριστό.

ΚΟΦΙΝΙ ΜΕ 5 ΑΡΤΟΥΣ : Συμβολίζει το θαύμα των « πεντάκις χιλίων..» χορτασμένων στην έρημο.

ΚΛΑΔΙ ΕΛΙΑΣ : Σύμβολο της αθάνατης ψυχής

ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ : Σύμβολο Παναγίου Πνεύματος και Ειρήνης του κόσμο

ΔΥΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΑ Ή ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ : Συμβολίζουν την ψυχή των Μαθητών και Αποστόλων 

ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ΜΕ ΚΛΑΔΙ ΕΛΙΑΣ ΣΤΟ ΡΑΜΦΟΣ : Συμβολίζει τη Θεία Ευσπλαχνία και την μεταξύ ουρανού και γης ειρηνοποίηση.

ΠΟΥΛΙΑ ΠΟΥ ΠΕΤΟΥΝ : Συμβολίζουν την ανάταση της ψυχής κατά την ώρα της προσευχής του πιστού.

 

ΡΟΓΔΙ : Συμβολίζει την αφθονία των αγαθών που προσφέρει ο Παράδεισος στις ψυχές των πιστών.

 

ΙΧΘΥΣ : Δημοφιλές και συνηθέστατο σύμβολο που συμπίπτει με τα αρχικά Ιησούς Χριστός Θεού Υιός Σωτήρ.

ΛΙΟΝΤΑΡΙΑ : που συνήθως κοσμούν δεσποτικούς θρόνους, συμβολίζουν τα λιοντάρια που φρουρούσαν τον ένδοξο βασιλιά Σολομώντα.

ΟΦΙΣ : Συμβολίζει το δηλητήριο και τη δύναμη του πονηρού αλλά και θυμίζει το προπατορικό αμάρτημα

ΑΕΤΟΣ ΜΟΝΟΚΕΦΑΛΟΣ : Συμβολίζει το Βυζαντινό θυρεό.

ΑΕΤΟΣ ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ : Συμβολίζει τη διπλή ιδιότητα του βυζαντινού αυτοκράτορα, δηλαδή την κοσμική και την ιερατική ιδιότητα.

ΔΡΑΚΟΝΤΕΣ : Οι δράκοντες συμβολίζουν τους άγρυπνους Ρωμαίους φρουρούς του Εσταυρωμένου και Αναστάντος Χριστού.

ΑΧΙΒΑΔΑ – ΚΟΓΧΥΛΗ : Συμβολίζει την Παναγία «…Χαίρε κογχύλη πορφύρα κ.λπ. ……»

Τα γράμματα ΑΛΦΑ ΚΑΙ ΩΜΕΓΑ : Θυμίζουν τη φράση της Αποκάλυψης του Ιωάννη, «… Εγώ ειμί το Άλφα και το Ωμέγα, η αρχή και το τέλος, ο πρώτος και ο έσχατος…» . Συμβολίζουν δηλαδή τον ίδιο το Χριστό .

Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί μας φίλοι, 

Η σημερινή μας ομιλία δεν περιορίστηκε στα όσα προσωπικά γνωρίζω από την οικογενειακή μου παράδοση, αλλά συμβουλεύτηκα και δυο αξιόλογα συγγράμματα που είναι : 

Πρώτο : Το βιβλίο του παπά Ιωάννη Μαρκάκη με τίτλο ΕΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΙΣ ΕΥΛΟΓΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΟΝ. Ηράκλειο 2003,

Και δεύτερο, το βιβλίο του πρωτοπρεσβύτερου Κωνσταντίνου Καλλίνικου Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΤΕΛΟΥΜΕΝΑ ΕΝ ΑΥΤΩ χωρίς άλλα στοιχεία 

Οφείλω – ως απόγονος των ξυλογλυπτών Μακράκηδων - να σας ευχαριστήσω θερμά τόσο για την παρουσία σας στη σημερινή μας τελετή, όσο και για την υπομονή που δείξατε να με υποστείτε υπό τον σημερινό καύσωνα. 

Δεν έχω άλλα για να πω φίλοι μας λέω γεια σας

σκώνω και το ποτήρι μου και πίνω στην υγειά σας

Και πάλι σας ευχαριστώ.

ΝΙΣΠΙΤΑΣ (ΝΕΑΠΟΛΗ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2019)

Από την ομιλία του Μιχάλη Χουρδάκη (ΝΙΣΠΙΤΑΣ)

Νεάπολη Κρήτης 25 – 8 – 2019

Τζίλντα : Συναρπαστική εξομολόγηση μίσους

Τζίλντα : Συναρπαστική εξομολόγηση μίσους

 

Μερικές από τις πιο εκθαμβωτικές στιγμές του κινηματογράφου φαντάζουν σαν να έχουν φτιαχτεί από άντρες που παραδόθηκαν άνευ όρων στη γυναικεία γοητεία: από τη «Γερτρούδη» του ασκητικού Καρλ Ντράγερ, η οποία αναζητεί τον απόλυτο έρωτα και στο τέλος συναντάει την απόλυτη μοναξιά, μέχρι τα δύο απόλυτα sex symbols του μεταπολεμικού Χόλιγουντ, τη Ρίτα Χέιγουορθ και τη Μέριλιν Μονρό. Η ξανθιά Μέριλιν ταυτίστηκε με την εικόνα του εκρηκτικού θηλυκού που φούντωσε τις φαντασιώσεις των αντρών στα χρόνια των μεγάλων χολιγουντιανών παραμυθιών του ’50. Αξεπέραστο παραμένει το «Επτά χρόνια φαγούρα» του Μπίλι Γουάιλντερ εν έτει 1955. Σχεδόν μία δεκαετία πριν, στο ερωτικό νουάρ «Τζίλντα» του Τσαρλς Βίντορ, η κοκκινομάλλα Χέιγουορθ, ως Γκίλντα, είχε όλα τα αρσενικά στα πόδια της στο πιο υπαινικτικό στριπτίζ στην ιστορία του Χόλιγουντ.

Έβγαζε το μακρύ γάντι της σαν να πετούσε απ’ το κορμί της τη σατέν τουαλέτα της προς το αντρικό κοινό που παραληρούσε ακούγοντας το «Put the blame on Μame» από τα χείλη της.  

Σε μισώ, Τζόνι…

Με την Γκίλντα η Χέιγουορθ δημιούργησε έναν μύθο δίνοντας άλλον αέρα στην εικόνα της γυναίκας-αράχνης με την οποία είχε ταυτιστεί η Μάρλεν Ντίτριχ πριν από τον πόλεμο. Η Γερμανίδα Ντίτριχ ήταν μια ψυχρή βαμπ με μπάσα σαγηνευτική φωνή, ενώ η Χέιγουρθ ένα αιλουροειδές θηλυκό με ισπανοϊρλανδέζικο ταπεραμέντο. Σε έναν λαβύρινθο του νουάρ, όπου η αγάπη και το μίσος είναι συμπληρωματικές όψεις του ιδίου πράγματος, η Γκίλντα παίζει με τους άντρες. «Σε μισώ τόσο πολύ, που θα κατέστρεφα και τον εαυτό μου για να σου κάνω κακό, Τζόνι. Το μίσος είναι συναρπαστικό συναίσθημα και εγώ σε μισώ τόσο, που νομίζω πως θα πεθάνω για σένα, αγάπη μου…». Αυτά τα λόγια, που συμπυκνώνουν ολόκληρη την ταινία, απευθύνει η Γκίλντα στον μοιραίο άντρα της ζωής της, τον Τζόνι Φάρελ (Γκλεν Φορντ).

Αν ο Βίντορ ήταν πιο εμπνευσμένος, ίσως να είχε σκηνοθετήσει το κορυφαίο ερωτικό φιλμ νουάρ από συστάσεως Χόλιγουντ. Η «Τζίλντα» ακολουθεί τον άξονα έρωτας, χρήμα, εξουσία. Η ζήλια και το μίσος (ως ισοδύναμα ενός κρυμμένου, σφοδρού ερωτικού πόθου) εκφράζονται μέσα από έναν (αυτο)καταστροφικό ερωτισμό που τείνει να γίνει φετίχ σε σκηνές όπως αυτή του στριπτίζ που προαναφέρθηκε. «Όλα ήταν θέατρο, Τζόνι, και εσύ ήσουν το εκπληκτικότερο κοινό», λέει προς στο τέλος η Γκίλντα, παραδεχόμενη την ήττα της.

Στο πρώτο μισό της ταινίας η γυναίκα καταστρέφει με σαδιστική ικανοποίηση τον άντρα που αγάπησε στο παρελθόν και συνεχίζει να τον αγαπά και τώρα. Παράλληλα, ένας κροίσος, ιδιοκτήτης καζίνο στο Μπουένος Αϊρες, εξαγοράζει την Γκίλντα (την παντρεύεται) αλλά και τον τυχοδιώκτη Τζόνι. Ο έρωτας και το χρήμα εγκλωβίζουν στο δίπολο εξουσία – υποταγή τούς δύο παλιούς εραστές. Στο δεύτερο μέρος της ταινίας ο κροίσος εξαφανίζεται και ο Τζόνι παντρεύεται την ατίθαση Γκίλντα. Τη φυλακίζει στη συνέχεια στο σπίτι για να την εκδικηθεί. Ο Βίντορ, όμως, δεν τολμάει να φτάσει στα άκρα, να δείξει το απόλυτο αδιέξοδο και τη μοναξιά των δύο μοιραίων εραστών.

Μπουένος Αϊρες-Καζαμπλάνκα

Ξαναβλέποντας σήμερα την «Τζίλντα» αλλά και τη μυθική «Καζαμπλάνκα», σου δημιουργείται η εντύπωση της παραλλαγής του ίδιου πάνω-κάτω μοτίβου. Και στις δύο ταινίες υπάρχει μια πόλη κέντρο διερχομένων, σε μια ρευστή εποχή. Στην Καζαμπλάνκα του 1942, στο κοσμοπολίτικο μπαρ του Αμερικανού Ρικ (ο καλός της ιστορίας είναι ένας σκληρός άντρας πληγωμένος ερωτικά) συρρέουν τυχοδιώκτες, αντιστασιακοί, λαθρέμποροι και ναζί. Στο Μπουένος Αϊρες της «Τζίλντα», 1946, κέντρο της δράσης είναι το καζίνο του Μπάλιν Μάντσον (ο κακός της ιστορίας είναι ένας δεσποτικός και αινιγματικός άντρας, σε μια γκρίζα ζώνη κοινωνικά και ηθικά). Στο μελόδραμα του Κέρτιζ, όπου κυριαρχεί το ηθικό καθήκον, ο έρωτας εμφανίζεται μόνον στην ιδανική του μορφή και ο πληγωμένος Ρικ φαντάζει σαν ιππότης του παραμυθιού. Στο ερωτικό νουάρ του Βίντορ, όπου κυριαρχεί ο αμοραλισμός, η κόντρα αρσενικού – θηλυκού ξεπερνάει κάθε όριο.

Τζίλντα (Gilda, 1946)

Ο Τζόνι Φάρελ, ένας Αμερικανός τζογαδόρος που βρίσκεται στο Μπουένος Αϊρες, σώζεται ένα βράδυ χάρη σε έναν μυστηριώδη άγνωστο άντρα. Πρόκειται για τον Μπάλιν Μάντσον, ιδιοκτήτη ενός ημιπαράνομου καζίνο στο οποίο συχνάζει η υψηλή κοινωνία της πόλης.

Ο Μάντσον θα προσφέρει δουλειά στον Τζόνι, που σύντομα θα εξελιχθεί σε διευθυντή του καζίνου. Ο Μάντσον, ο οποίος είναι μπλεγμένος σε ένα διεθνές καρτέλ, επιστρέφει στο Μπουένος Αϊρες έπειτα από ένα ολιγοήμερο ταξίδι του μαζί με μια πρώην τραγουδίστρια και χορεύτρια, την Γκίλντα, την οποία μόλις παντρεύτηκε.

Η Γκίλντα και ο Τζόνι δεν είναι άγνωστοι μεταξύ τους, η κόντρα που θα κλιμακωθεί μεταξύ τους είναι δηλωτική ενός βασανιστικού έρωτα που τους ένωσε στο παρελθόν.

Τα τραγούδια «Αmado mio» και «Put the blame on Μame» από την Ρίτα Χέιγουορθ έμειναν στην ιστορία. Συμπρωταγωνιστούν, Γκλεν Φορντ, Τζορτζ Μακρίντι, Στίβεν Γκέρεϊ. Γυρίστηκε από τον Τσαρλς Βίντορ.

Δημοσιεύτηκε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 1-7-2012

Η αεροπειρατεία στην πτήση TWA Flight 847

14 Ιουνίου 1985. Η αεροπειρατεία  στην πτήση TWA Flight 847

Η πτήση 847 της TWA ήταν μια πτήση από το Κάιρο προς το Σαν Ντιέγκο με ενδιάμεσες στάσεις στην Αθήνα, τη Ρώμη, τη Βοστώνη και το Λος Άντζελες.  Στις 14 Ιουνίου 1985 η  πτήση γινόταν με ένα Boeing 727-200 με αριθμό νηολογίου N64339.

Η πτήση ξεκίνησε ομαλά από το Κάιρο το πρωί της 14ης Ιουνίου, έφθασε κανονικά στην Αθήνα  και προσγειώθηκε στο Ανατολικό αεροδρόμιο του Ελληνικού.

Στο Ελληνικό θα γινόταν και αλλαγή όπως και πραγματικά συνέβη.  Ένα νέο πλήρωμα επιβιβάστηκε για να συνεχίσει την πτήση 847 προς το Λος Αντζελες. Το νέο πλήρωμα αποτελείτο από τον καπετάνιο John Testrake, τον συγκυβερνήτη Phil Maresca, το μηχανικό πτήσης Christian Zimmermann, την επικεφαλής του πληρώματος θαλάμου επιβατών Uli Derickson και τις αεροσυνοδούς Judy Cox, Hazel Hesp, Elizabeth Howes και Helen Sheahan. Σε εκείνη τη δραματική πτήση επιβιβάστηκαν και δεκαπέντε Έλληνες, μεταξύ των οποίων και ο τραγουδιστής Ντέμης Ρούσσος.

Στις 10:10, η πτήση 847 αναχώρησε από την Αθήνα για τη Ρώμη. Αμέσως μετά την απογείωσή της, δύο άντρες λιβανέζικης καταγωγής σηκώθηκαν από τα καθίσματα τους και ο με ένας έτρεξε προς το πιλοτήριο ενώ ο άλλος στράφηκε προς το μέρος των επιβατών. Οι δύο Λιβανέζοι είχαν καταφέρει να επιβιβαστούν στο αεροσκάφος και, ξεφεύγοντας από τους υπεύθυνους ελέγχου ασφαλείας της πτήσης του Ανατολικού Αεροδρομίου Ελληνικού, να περάσουν μέσα στο αεροσκάφος ένα πιστόλι και δύο χειροβομβίδες  Ο ένας τώρα απειλούσε τους επιβάτες με πιστόλι, ενώ ο άλλος μπήκε στο πιλοτήριο κρατώντας χειροβομβίδα. Το μήνυμα του πιλότου προς τον πύργο ελέγχου του Ελληνικού ήταν ιδιαίτερα λακωνικό: “Έγινε αεροπειρατεία”. Στο αεροπλάνο υπήρχαν 147 επιβάτες και 8 μέλη του πληρώματος. Οι περισσότεροι ήταν Αμερικάνοι, αλλά υπήρχαν επιβάτες και άλλων εθνικοτήτων.  

Από τους αεροπειρατές ο ένας ήταν, ο  Mohammed Ali Hamadi. Δύο χρόνια αργότερα επρόκειτο να συλληφθεί στη Γερμανία και να καταδικαστεί σε φυλάκιση. Συνεργάτες του όμως απήγαγαν στην Βηρυτό δύο Γερμανούς και κατάφεραν να τους ανταλλάξουν μαζί του. Από τότε κυκλοφορούσε ελεύθερος μεν αλλά καταζητούμενος σε όλο τον κόσμο με διεθνές ένταλμα σύλληψης. Υποτίθεται πάντως ότι ο Χαμάντι ήταν μέλος της Παλαιστινιακής οργάνωσης Χεζμπολάχ  και ότι η αεροπειρατεία είχε γίνει με εντολή της Χεζμπολάχ, κάτι που ποτέ δεν το αποδέχθηκε η Παλαιστινιακή οργάνωση.  

Ενώ ακόμη το αεροπλάνο βρισκόταν στον Ελληνικό εναέριο χώρο και ενώ όλα τα αεροδρόμια είχαν ενημερωθεί για την αεροπειρατεία, άλλαξε πορεία με εντολή των αεροπειρατών και αντί να κατευθυνθεί στον αρχικό του προορισμό το αεροδρόμιο της Ρώμης, κατευθύνθηκε προς την  στη Μέση Ανατολή και έκανε την πρώτη του στάση, για αρκετές μάλιστα ώρες, στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Βηρυτού στο Λίβανο. Εκεί οι αεροπειρατές ελευθέρωσαν και αποβίβασαν 19 επιβάτες με αντάλλαγμα τον εφοδιασμό του αεροσκάφους με καύσιμα.

Λίγο πριν την προσγείωση, ο έλεγχος εναέριας κυκλοφορίας είχε αρνηθεί αρχικά να αφήσει να προσγειωθεί το αεροσκάφος στη Βηρυτό. Ο καπετάνιος Testrake όμως στην συνομιλία του με τον Πύργο Ελέγχου επέμεινε ότι έπρεπε οπωσδήποτε να προσγειωθεί διότι απειλείτο η ασφάλεια της πτήσης. Είπε μάλιστα σε ένα σημείο της συνομιλίας: "Έχει τραβήξει την περόνη της χειροβομβίδας και είναι έτοιμος να ανατινάξει το αεροσκάφος, αν χρειαστεί. Πρέπει να επαναλάβω ότι πρέπει να προσγειωθούμε στη Βηρυτό. Πρέπει να προσγειωθούμε στη Βηρυτό. Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση".

Να σημειώσουμε ότι την εποχή εκείνη, ο Λίβανος σπαρασσόταν από  ένα αδυσώπητο εμφύλιο πόλεμο (1975-1990) και η Βηρυτός βρισκόταν διαιρεμένη σε τομείς που ελέγχονταν από διάφορες πολιτοφυλακές. Μαρωνίτες, Σουνίτες, Σιίτες Αμάλ και Χεζμπολάχ.

Το απόγευμα, το αεροσκάφος απογειώθηκε από την Βηρυτό και συνέχισε να πετά πάνω από την Μεσόγειο με κατεύθυνση το Αλγέρι, Εκεί απελευθερώθηκαν άλλοι 20 όμηροι, μεταξύ των οποίων Έλληνες επιβάτες, εκτός από τον τραγουδιστή Ντέμη Ρούσσο, που επέβαινε και αυτός στην πτήση, την γυναίκα του και ένα ελληνοαμερικανό φοιτητή. Στο Αλγέρι οι αεροπειρατές ανακοίνωσαν και τα αιτήματά τους: Απελευθέρωση όλων των σιιτών μουσουλμάνων που κρατούνταν στο Κουβέϊτ και οι οποίοι είχαν συμμετάσχει στο βομβαρδισμό της αμερικανικής πρεσβείας στο Κουβέιτ το 1983. Απελευθέρωση όλων των 766 κυρίως Λιβανέζων Σιιτών που μεταφέρθηκαν στη φυλακή Atleat του Ισραήλ σε συνδυασμό με την άμεση αποχώρηση Ισραηλινών δυνάμεων από το νότιο Λίβανο και διεθνή καταδίκη των ισραηλινών στρατιωτικών ενεργειών στο Λίβανο. Καταδίκη της αμερικάνικης υποστήριξης του Ισραήλ και καταδίκη για την έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου στις 8 Μαρτίου 1985, κατά την οποία σκοτώθηκαν 80 άτομα και για την οποία ευθύνονταν οι Αμερικάνοι.

Στις 10 και τέταρτο το βράδυ, το αεροπλάνο μετά από μια στάση πέντε ωρών απογειώθηκε. Προορισμός και πάλι η Βηρυτός....

Το Διεθνές Αεροδρόμιο της Βηρυτού περιβαλλόταν από μια γειτονιά Σιιτών. Δεν είχε περιμετρική ασφάλεια και η περιοχή βρισκόταν υπό τον έλεγχο της ισλαμικής πολιτοφυλακής. 

Στην διάρκεια της νέας παραμονής στη Βηρυτό οι αεροπειρατές συστηματικά και τακτικά χτυπούσαν όλους τους στρατιωτικούς επιβάτες. Τότε ένας ναύτης δύτης του Αμερικανικού ναυτικού, που λεγόταν  Robert Stethem, αντέδρασε και προσπάθησε να ακινητοποιήσει τους δράστες. Αυτοί τον χτύπησαν, τον πυροβόλησαν και έριξαν το σώμα του έξω από το αεροπλάνο στην πίστα του αεροδρομίου και τον ξαναπυροβόλησαν. Όταν ο πύργος ελέγχου τους ρώτησε γιατί σκότωσαν έναν αθώο επιβάτη, απάντησαν ότι οι Αμερικάνοι είχαν σκοτώσει πολλούς αθώους Λιβανέζους. Παρά την προθυμία τους να σκοτώσουν Αμερικάνους, άφησαν ελεύθερους άλλους 17 ομήρους, κυρίως γυναίκες και παιδιά. Και ενώ το αεροσκάφος ανεφοδιαζόταν, οι αεροπειρατές έψαχναν τα διαβατήρια των επιβατών, για να εντοπίσουν Εβραίους....

Αυτό το έκαναν γιατί επεδίωκαν να πάρουν άδεια απογείωσης από τους σιίτες μουσουλμάνους που λειτουργούσαν τον πύργο ελέγχου αλλά και για να εφοδιάσουν το αεροσκάφος με περισσότερα καύσιμα. Κατέβασαν λοιπόν από το αεροπλάνο  επτά Αμερικανούς επιβάτες, οι οποίοι φαίνονταν να ήταν από το επώνυμό τους εβραίοι. Αυτοί με το που αποβιβάστηκαν συνελήφθησαν και κρατήθηκαν όμηροι σε φυλακή των Σιιτών στη Βηρυτό.

Ενώ βρισκόταν ακόμη στο έδαφος το αεροσκάφος σχεδόν μια ντουζίνα άρτια εξοπλισμένων ανδρών της οργάνωσης Αμάλ εντάχθηκαν στους αεροπειρατές πριν το αεροπλάνο απογειωθεί.

Για ακόμα μία φορά, το Μπόινγκ προσγειώθηκε στο Αλγέρι, το πρωί της 15ης Ιουνίου όπου αφέθηκαν ελεύθεροι άλλοι 19 όμηροι. Στις 6.15 το απόγευμα, απελευθερώθηκαν όλοι οι Έλληνες επιβάτες, ύστερα από συνεννόηση των αεροπειρατών με τις ελληνικές αρχές. Η συμφωνία ήταν ότι θα απελευθέρωναν τους ομήρους, αν οι Έλληνες έφερναν στο Αλγέρι τον τρίτο συνεργό τους, Αλί Ατουά, που δεν είχε καταφέρει να επιβιβαστεί στο Μπόινγκ το πρωί της 14ης Ιουνίου και είχε συλληφθεί στο Ελληνικό. Απ’ τους Έλληνες ομήρους που απελευθερώθηκαν όμως, έλειπαν ο τραγουδιστής Ντέμης Ρούσσος, η σύντροφός του Πάμελα Σμιθ και ο ελληνοαμερικάνος φοιτητής Άρθουρ Ταργκοντσίδης....

Οι αεροπειρατές ήθελαν να πετάξουν τώρα προς την Τεχεράνη, αλλά μυστηριωδώς επέστρεψε στη Βηρυτό για τρίτη φορά το απόγευμα της 16ης Ιουνίου, και παρέμεινε εκεί για άγνωστους λόγους.

Όσοι όμηροι απέμεναν, μεταφέρθηκαν σε διάφορα κρησφύγετα στη Βηρυτό. Την επόμενη μέρα, ξεκίνησαν οι διαδικασίες διαπραγμάτευσης μεταξύ ΗΠΑ και του Λιβανέζου ηγέτη της Αμάλ και υπουργού Δικαιοσύνης, Ναμπίχ Μπερί.

Με διάβημα της ελληνικής κυβέρνησης, απαιτήθηκε η άμεση απελευθέρωση του Ρούσσου, της συντρόφου του και του ελληνοαμερικάνου φοιτητή, όπως προέβλεπε η συμφωνία μεταξύ του Ατουά και των ελληνικών αρχών.  Η ελληνική κυβέρνηση είχε απελευθερώσει τον συνεργό των αεροπειρατών Αλί Ατουά και σε αντάλλαγμα οι αεροπειρατές έπρεπε να απελευθερώσουν όλους τους Έλληνες πολίτες.  

O Ντέμης Ρούσσος, η Πάμελα Σμιθ και ο Άρθουρ Ταργκοντσίδης αφέθηκαν τελικά ελεύθεροι στις 18 Ιουνίου του 1985. Στη συνέντευξη τύπου, ο Ρούσσος δήλωσε ότι οι αεροπειρατές ήταν “πάρα πολύ καλοί άνθρωποι”, του ζήτησαν να τραγουδήσει και του πρόσφεραν τούρτα στα γενέθλια του την 15η Ιουνίου. Ολοκλήρωσε, λέγοντας: “Θα ήθελα να ξαναρθώ στο Λίβανο και να τραγουδήσω για την ειρήνη”....

Uli Derickson

Οι ΗΠΑ κατηγόρησαν την ελληνική κυβέρνηση ότι η συμφωνία που έκανε με τον τρομοκράτη Ατουά δυσχέρανε τις επιχειρήσεις διάσωσης, αλλά η ελληνική πλευρά υποστήριξε ότι έδρασε με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο για να εξασφαλίσει την απελευθέρωση των Ελλήνων ομήρων.

Πολλά ξένα media ανέφεραν ότι το αεροδρόμιο της Αθήνας δεν τηρούσε τους κανόνες ασφαλείας, γι’ αυτό και μπόρεσαν να επιβιβαστούν οι οπλισμένοι δράστες στο αεροπλάνο. Σύμφωνα με τον Ατουά, είχαν τυλίξει τα όπλα με υαλοβάμβακα, που εμπόδιζε την ανίχνευσή τους από τα μηχανήματα. Όταν το δοκίμασαν ξανά, τα όπλα ανιχνεύτηκαν και οι ελληνικές αρχές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πρέπει οι αεροπειρατές να είχαν περάσει τον οπλισμό στις αποσκευές κατευθείαν απ’ το Κάιρο, απ’ όπου είχε ξεκινήσει το αεροπλάνο πριν φτάσει στην Αθήνα....

Μέχρι το απόγευμα της 17ης Ιουνίου, οι εναπομείναντες  αποβιβάστηκαν από το αεροπλάνο και κρατήθηκαν όμηροι σε όλη τη Βηρυτό από τη Χεζμπολάχ. Ο συνομιλητής στην διαπραγμάτευση Nabih Berri ήταν ο επικεφαλής της πολιτοφυλακής Amal και υπουργός Δικαιοσύνης στο κατακερματισμένο υπουργικό συμβούλιο του Λιβάνου. Ένας από τους ομήρους απελευθερώθηκε όταν παρουσίασε καρδιακό πρόβλημα. Οι υπόλοιποι 39 παρέμειναν αιχμάλωτοι μέχρι την παρέμβαση του τότε αμερικανικού προέδρου Ρόναλντ Ρέιγκαν προς  Λιβανέζους αξιωματούχους στις 30 Ιουνίου. Τότε οι επιβάτες-όμηροι καθώς και οι πιλότοι που κρατούντο αιχμάλωτοι στο αεροπλάνο, συγκεντρώθηκαν σε μια σχολική αυλή και συναντήθηκαν με διεθνείς δημοσιογράφους. Στη συνέχεια οδηγήθηκαν στο ξενοδοχείο Sheraton στην Δαμασκό της Συρία από τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό και εκεί παραχώρησαν μια συνέντευξη τύπου.  

Οι ομήροι επιβιβάστηκαν στη συνέχεια σε αεροσκάφος C-141B Starlifter της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας και πέταξαν στο Rhein-Main AB , στην Έσση της Δυτικής Γερμανίας, όπου συναντήθηκαν με τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ George H.W. Bush και πέρασαν ιατρικές εξετάσεις. Στη συνέχεια με πιλότο τον καπετάνιο της TWA Alan Rehbock πέταξαν στην αεροπορική βάση του Andrews στο Μέριλαντ όπου τους υποδέχθηκε και καλωσόρισε στην πατρίδα ο πρόεδρος Ρήγκαν.

Τις επόμενες εβδομάδες, το Ισραήλ απελευθέρωσε περισσότερους από 700 φυλακισμένους Σιίτες, ενώ υποστήριξε ότι η απελευθέρωση των κρατουμένων δεν σχετιζόταν με την αεροπειρατεία. 

Η εικόνα που έμεινε στην μνήμη όλων από αυτή την αεροπειρατεία ήταν μια φωτογραφία που έδειχνε το όπλο που κρατιόταν στο κεφάλι του πιλότου καθώς το έβγαζε έξω από το παράθυρο του πιλοτηρίου για να μιλήσει σε δημοσιογράφους. Η σκηνή διακόπηκε από έναν από τους γαλλόφωνους φρουρούς της Χεζμπολάχ τον οποίο άφησαν οι αεροπειρατές να  επιτηρεί το πλήρωμα, αφού οι περισσότεροι επιβάτες και το πλήρωμα καμπίνας είχαν απελευθερωθεί στο Αλγέρι και οι υπόλοιποι όμηροι κρατήθηκαν σε αιχμαλωσία αλλού στη Βηρυτό.

Η αρχισυνοδός Uli Derickson ήταν το πρόσωπο που με την ψυχραιμία της κάλμαρε τους αεροπειρατές όταν οι αρχές στην Αγερία προσπάθησαν να σταματήσουν την αεροπειρατεία αρνούμενοι να εφοδιάσουν με κάυσιμα το αεροπλάνο αν δεν πληρώνονταν. Τότε η αρχισυνοδός πρόσφερε τη δική της πιστωτική κάρτα καυσίμων Shell Oil, η οποία χρησιμοποιήθηκε για να χρεώσει περίπου 5.500 δολάρια για 22.700 λίτρα καυσίμου. Επίσης, αρνήθηκε να συνεργαστεί με τους αεροπειρατές για τον εντοπισμό διαμέσου των διαβατηρίων οποιωνδήποτε επιβατών με εβραϊκά ονόματα, ώστε να μην μπορούν να τους ξεχωρίσουν.

Ο δολοφονηθείς ναύτης Robert Stethem τιμήθηκε από το Αμερικανικό ναυτικό όταν το όνομά του δόθηκε στο πολεμικό πλοίο USS  Stethem , το 1995, προς τιμήν του.

Το αεροσκάφος στο οποίο εκδηλώθηκε η αεροπειρατεία τέθηκε εκ νέου σε λειτουργία. Έμεινε στην υπηρεσία της TWA μέχρι να αποσυρθεί στις 30 Σεπτεμβρίου 2000. Η αεροπορική εταιρία έκανε ειδική τελετή κατά  την τελευταία εμπορική πτήση του. Αργότερα αργότερα διαλύθηκε τον Μάιο του 2002 οδηγήθηκε για διάλυση.

Οι δράστες

Ο ειδικός για θέματα της Χεζμπολάγκ, του Πανεπιστημίου του Αγίου Ανδρέα, Magnus Ranstorp, αποδίδει την αεροπειρατεία στα "ηγετικά" μέλη της Χεζμπολάχ Hassan Izz-Al-Din (που αργότερα συμμετείχαν στην αεροπειρατεία του Kuwait Airways 422 το 1988), τον Ali Atwa και τον Mohammed Ali Hammadi  που ο αδελφός του ήταν υπεύθυνος ασφαλείας της Χεζμπολάχ και

Οι αεροπειρατές συνεχίζουν ακόμα και σήμερα να καταζητούνται από το FBI για την συγκεκριμένη αεροπειρατεία.

Στις 19 Σεπτεμβρίου 2019 το απόγευμα στη Μύκονο συνελήφθη από αστυνομικούς του Αστυνομικού Τμήματος Μυκόνου, κατά τη διάρκεια ελέγχου διαβατηρίων σε κρουαζιερόπλοιο, ένας 65χρονος αλλοδαπός, τα στοιχεία του οποίου αναφέρονται σε εκκρεμές ευρωπαϊκό διωκτικό έγγραφο των γερμανικών Αρχών για αδικήματα περί τρομοκρατίας και συγκεκριμένα για υπόθεση αεροπειρατείας και απαγωγής τα έτη 1985 και 1987. Πιθανότατα όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ πρόκειται για τον Mohammed Ali Hammadi.

Όμως λίγες μέρες αργότερα η ελληνική αστυνομία, μετά απο διάβημα και των Λιβανικών αρχών, τον άφησε ελεύθερο διότι αποδείχθηκε ότι επρόκειτο για συνωνυμία. Συγκλίνουσες πληροφορίες από διάφορες πηγές αναφέρουν ότι ο Mohammed Ali Hammadi σκοτώθηκε σε αμερικανική επιδρομή στα σύνορα Πακιστάν -Αφγανιστάν όταν βομβαρδίστηκε οίκημα στο οποίο ευρίσκετο αυτός με συντρόφους του που είχαν έλθει από την Παλαιστίνη να πολεμήσουν στο πλευρό των Ταλιμπάν. Παρ' όλα αυτά συνεχίζει να είναι στον κατάλογο των καταζητουμένων παγκοσμίως τρομοκρατών από το FBI.

Κινηματογράφος .

Η αεροπειρατεία υπήρξε αφορμή για την δημιουργία δύο ταινιών :

Η ταινία Delta Force του 1986 βασίζεται στην αεροπειρατεία TWA 847.

The Taking of Flight 847: The Uli Derickson Story  είναι η  ιστορία της αρχισυνοδού Uli Derickson  και είναι μια τηλεοπτική ταινία του 1988 που βασίζεται στην αεροπειρατεία επικεντρώνοντας όμως το σενάριο στο ρόλο της αεροσυνοδού Uli Derickson (παίζεται από την Lindsay Wagner).

Πηγές:

http://www.pontos-news.gr/article/199642/synelifthi-sti-mykono-livanezos-katazitoymenos-gia-tin-megali-aeropeirateia-tis-twa

https://www.alphatv.gr/news/kosmos/article/27923/sunelifthi-sti-mukono-livanezos-gia-ti-megali-aeropeirateia-tou-1985-kai-gia-apagogi-to-1987/

https://en.wikipedia.org/wiki/TWA_Flight_847

https://www.mixanitouxronou.gr/o-ntemis-roussos-epese-thima-aeropiratias-me-nekrous-i-apagogis-tou-zitisan-na-tragoudisi-ke-tou-edosan-tourta-sta-genethlia-tou-prin-apeleftherothi/